De Cito oefenen, doe je daar wel of niet goed aan? Het is een vraag die veel ouders zichzelf stellen. Op basisscholen worden twee keer per jaar Cito-toetsen (Leerling in Beeld-toetsen) afgenomen. Die toetsen helpen om zicht te krijgen op de ontwikkeling van kinderen en dragen bij aan een schooladvies in groep 8.

Cito-toets en Leerling in Beeld oefenboeken

Waarom oefenen veel ouders voor de Cito-toetsen?

Als aan ouders gevraagd wordt waarom zou de Cito-toetsen en toetsen van Leerling in Beeld thuis willen oefenen, geven zij veelal de volgende antwoorden:

  • Er is veel uitval van leerkrachten
  • De lessen zijn kwalitatief niet op niveau
  • Mijn kind valt uit of heeft een achterstand
  • Ik wil dat mijn kind op niveau scoort
  • De kwaliteit van het onderwijs gaat achteruit
  • Er is vaak geen persoonlijke aandacht voor mijn kind
  • Ik wordt niet geïnformeerd over de resultaten

Behalve deze redenen neemt het oefenen van Cito-toetsen en LiB-toetsen ook veel stress weg. Kinderen raken bekend met de vraagstelling, weten wat ze te wachten staat en kunnen op die manier veel beter de echte toetsen maken.

Wat zijn Cito-toetsen en Leerling in Beeld-toetsen?

Cito is het instituut dat voor scholen toetsen ontwikkeld. Lange tijd heetten die toetsen Cito-toetsen. Tegenwoordig is er een nieuwe reeks toetsen die Leerling in Beeld (LiB) heet. Dit zijn de nieuwe generatie Cito-toetsen.

De Cito-toetsen zijn bedoeld om tussentijds te meten hoe de ontwikkeling van een kind gaat. Er wordt gekeken waar een kind of groep op uitvalt, zodat daar extra op ingezet kan worden. In hogere groepen worden de resultaten gebruikt om tot een schooladvies te komen.

De Doorstroomtoets is de laatste toets die kinderen maken. Deze toets is in groep 8 en uiteindelijk bepalend voor het niveau voortgezet onderwijs.

Inhoud

Op de Cito-toetsen worden alle vaardigheden getoetst die kinderen moeten kennen op dat moment. In een schooljaar wordt daarbij onderscheid gemaakt tussen de Midden-toets en de Eind-toets.

  • De Cito/LiB Midden is in januari
  • De Cito/LiB Eind is in mei/ juni

Dat betekent dat er twee keer  per jaar getoetst wordt. Alleen in groep 8 is dit anders. Dan is er een Begin-toets in november en de Doorstroomtoets in februari.

Het goede antwoord is D

Vakken

De LiB-toetsen van Cito toetsen alle vaardigheden die kinderen verplicht moeten beheersen op het gebied van:

  • Rekenen
  • Taalverzorging
  • Begrijpend lezen

Is er verschil tussen de Cito-toetsen en methodetoetsen?

Ja, dat verschil is er zeker. De methodetoetsen gaan over de korte termijn, terwijl de Cito-toetsen over de lange termijn gaan (circa vijf maanden onderwijs).

Ook toetsen methodetoetsen lesstof die even daarvoor uitgebreid behandeld is en toetst de Cito-toets in de breedte. Ook stof die een paar maanden geleden behandeld is, komt op Leerling in Beeld en Cito terug.

Voorbeeld: Breuken vermenigvuldigen

In groep 7 beginnen kinderen met het vermenigvuldigen van breuken. Dat gebeurt in blok 3 en 4. In blok 5 en 6 (die in november en december worden gegeven) leren de kinderen over meten, inhoudsmaten en gewichten. De stof van de breuken zakt dan geleidelijk weg.

In januari wordt de M7-toets afgenomen. Daarin komen veel vragen over breuken terug. Maar die stof is voor de meeste kinderen alweer even geleden.

LiB- en Cito-toetsen van groep 3 tot en met 5

De Leerling in Beeld- en Cito-toetsen van groep 3 tot en met 5 hebben vooral als doel de basis te toetsen. Is een kind rijp om door te gaan? Beheerst het de stof of is extra oefenen handig?

LiB-en Cito-toetsen vanaf groep 6

Vanaf groep 6 gaan de resultaten van de LiB- en Cito-toetsen ook meespelen in het schooladvies van groep 7.

Schooladvies en Cito/ Leerling in Beeld

Hoe zit dat nu precies met die Cito-toetsen en het schooladvies? Deze vraag wordt regelmatig gesteld.

Het schooladvies wordt gebaseerd op de Cito-toetsen die kinderen gedurende het jaar maken. Er zijn steeds twee vaste meetmomenten, namelijk Midden (januari) en Eind (juni). Deze Cito-toetsen geven vaak een uitslag in een Romeinse cijfer met een vaardigheidsscore. Aan de hand van die score kan de school zien of een kind voldoende gegroeid is.

Het schooladvies wordt voor een groot deel op die Cito-toetsen gebaseerd. Een kind dat veel I-scores heeft voor rekenen en begrijpend lezen zal vwo-advies kunnen krijgen. Een kind met III-scores zal naar het vmbo-tl gaan.

Schooladvies op basis van Cito en Leerling in Beeld
Richtlijnen Cito-scores en uitstroom voortgezet onderwijs: I = vwo, II = Havo, III = vmbo-tl, IV = vmbo-kader en V = vmbo-BBL of lager

Bij het schooladvies wegen echter ook andere factoren mee: in hoeverre maakt een kind huiswerk en wat is de leerhouding van een kind?

Doorstroomtoets maakt het definitief

De Doorstroomtoets van groep 8 maakt het schooladvies definitief. Dit kan betekenen dat een schooladvies nog wordt aangepast. Altijd naar boven, nooit naar beneden. Scoort een kind bijvoorbeeld hoger op de Doorstroomtoets dan het schooladvies, dan wordt dit advies aangepast. Dit gebeurt in overleg met ouders.

Ontdek de Cito- en LiB-toetsen zelf!

Om een idee te geven van hoe  vragen op de Cito-toetsen worden gesteld, hebben we in de slides hieronder enkele opgaven opgenomen. Zo krijg je een beeld van wat de Cito-toetsen door de school heen doen.

Voordelen van de Cito oefenen met een Citotrainer

In de inleiding stelden we de vraag: waarom oefenen ouders met hun kind voor de Cito-toets? Het antwoord kan natuurlijk van persoon tot persoon verschillen.

De grootste voordelen zetten we op een rijtje:

  • Kinderen oefenen alle vaardigheden die op de Cito-toetsen aan bod komen;
  • Kinderen oefenen ook de lesstof die al een tijdje geleden behandeld is (en nu dus kan zijn weggezakt);
  • Ondanks lesuitval komen kinderen door oefenstof overal aan toe;
  • Kinderen raken bekend met de typische vraagstelling;
  • Onderdelen waar kinderen moeite mee hebben kunnen op tijd worden aangepakt;
  • Kinderen die oefenen scoren doorgaans hoger dan kinderen die niet oefenen;
  • Faalangstige kinderen raken beter voorbereid op belangrijke toetsmomenten;
  • Bij twijfel kan oefenen leiden tot een hoger schooladvies leiden.

Leerkrachten zelf geven ook wisselende redenen aan om de Cito-toetsen te oefenen. Bijvoorbeeld als er sprake is van faalangst, maar ook om de typische vraagstelling te leren kennen en om een duidelijk beeld van een kind te krijgen.

Succesvol oefenen voor de Leerling in Beeld- en Cito-toetsen

Bureau Bijles ontwikkelde uitgebreide oefenboeken voor de LiB- en Cito-toetsen van groep 3 tot en met groep 8. Deze oefenboeken bereiden voor op alle vaardigheden die kinderen moeten kennen tijdens de toetsmomenten. De boeken zijn uitgebreid, zodat er ruim mee geoefend kan worden.

In elk oefenboek tref je de volgende vakken:

  • Rekenen
  • Taalverzorging
  • Spelling

Het vak ‘Taalverzorging’ staat in de boeken bekend als ‘Begrijpend lezen’, ‘Begrijpend luisteren’ (groep 3) en ‘Woordenschat’. Onder spelling wordt geoefend met zowel categoriewoorden als werkwoorden.

Hieronder treft u een impressie van de oefenboeken en leest u reacties van ouders.

Wilt u meer weten over de oefenboeken? Klik dan op de links hieronder om naar de juiste oefenboeken te gaan.

Zoekt u specifiek oefenboeken voor spelling of begrijpend lezen? Die bieden we ook aan: