Begrijpend lezen oefenen helpt teksten beter te begrijpen en te “lezen met begrip”. Zo kun je de betekenis uit de tekst halen, maar ook de bedoeling van de auteur beter begrijpen. Het vak begrijpend lezen is op veel scholen in taal geïntegreerd, maar er zijn ook specifieke lesmethodes om lezen met begrip onder de knie te krijgen, zoals Grip op Lezen en Nieuwsbegrip.

Vaak wordt gezegd dat oefenen met begrijpend lezen een kwestie is van gewoon veel lezen. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Want veel kinderen lezen helemaal niet graag en ook maakt het verschil wat voor soort teksten je leest om ze te begrijpen.

In dit artikel leggen we je uit hoe jij met je kind kunt oefenen met begrijpend lezen. We behandelen de lesstof per leerjaar, geven je tips en adviezen en delen tot slot enkele gratis werkbladen voor begrijpend lezen.

Begrijpend lezen oefenen met je kind?

Verschil begrijpend lezen en technisch lezen

Om te beginnen is het goed om te beseffen dat je pas met begrijpend lezen kan beginnen als het technisch lezen onder de knie is. Wat is precies het verschil tussen begrijpend lezen en technisch lezen?

Technisch lezen is de eerste vaardigheid op het gebied van lezen die kinderen geleerd krijgen. Dit gebeurt in groep 3 en betreft de koppeling van tekens naar klanken. Een kind dat technisch kan lezen is in staat om letters om te zetten in klanken. Het gaat hier dus echt om de techniek. In groep 3 wordt begonnen met woordjes van één of twee lettergrepen, zoals “roos”, “maan” en “vis” en vervolgens wordt dit uitgebouwd. Veel ouders vinden het knap dat een leerkracht in groep 3 erin slaagt een kind binnen een vier maanden te leren lezen.

Begrijpend lezen kan pas plaatsvinden als het technisch lezen onder controle is. Bij begrijpend lezen gaat het niet meer om het vertalen van klanken naar woorden, maar om diverse strategieën om de tekst te vertalen. Zo kunnen kinderen vragen over de inhoud van de tekst beantwoorden, maar ook kunnen ze de diepere betekenis achterhalen. Zoals welk doel de schrijver met de tekst kan hebben, wat het doel is van de tekst en wat voor type tekst het betreft.

LVS-toetsen begrijpend lezen

Ieder jaar worden op school LVS-toetsen afgenomen voor begrijpend lezen. Je hebt de volgende LVS-toetsen:

  • IEP-toets
  • Dia-toets
  • Leerling in Beeld
  • Boom LVS

In elke groep vindt minstens tweemaal per jaar een reeks van deze LVS-toetsen plaats. Het gaat dan om de vakken technisch lezen, rekenen, spelling, woordenschat en begrijpend lezen.

Op de toetsen voor begrijpend lezen wordt per jaar gekeken wat een kind beheerst en in hoeverre er vooruitgang is. Afhankelijk van de resultaten van deze toetsen past de leerkracht het onderwijsaanbod voor de komende periode aan.

Begrijpend lezen bij andere vakken

Er zijn veel vragen over de LVS-toetsen voor rekenen en begrijpend lezen. In principe zou je zeggen dat die twee weinig met elkaar te maken hebben. Dat is echter niet het geval. Begrijpend lezen komt ook op de LVS-toets van rekenen terug! Zo worden er veel redactiesommen in de toetsen opgenomen (ook in de doorstroomtoets van groep 8!) en moeten kinderen een som echt goed lezen om überhaupt de vraag goed te kunnen filteren.

Het gaat vaak fout bij kinderen die niet goed lezen, zoals bij een som als deze:

Monique koopt een jurk van € 60. Bij de kassa krijgt ze 15% korting. Hoeveel euro moet zij betalen?

Een kind dat goed is in begrijpend lezen, heeft door dat de 15% eerst berekend moet worden van de € 60 en dan van het totaal af moet en zo op het goede antwoord € 51 uitkomen, terwijl een kind dat niet goed leest, stopt bij 15% van € 60 uitrekenen en het antwoord € 9 geeft. Wie goed kan lezen had deze vraag goed kunnen hebben.

Gek genoeg heeft deze som dus weinig te maken met rekenvaardigheden, maar meer nog met begrijpend lezen…

AVI lezen

Zoals gezegd is technisch lezen een voorwaarde om aan begrijpend lezen toe te komen. AVI (Analyse van Individualiseringsvormen)-lezen is daarbij van groot belang. Als je als ouder het AVI-lezen stimuleert, bouw je al mee aan een sterke basis voor het latere begrijpend lezen.

Op de basisschool begint het technisch en aanvankelijk lezen in groep 3. Verreweg de meeste scholen (ruim 70%) maakt daarbij gebruik van de methode Veilig Leren Lezen van Zwijsen.

Technisch lezen gaat voor het begrijpen

Veilig leren lezen

Veilig Leren Lezen is de bekendste en meest gebruikte methode om kinderen te leren lezen. Deze methode gaat al vele jaren mee en kent intussen meerdere versies. De meest recente versie is de KIM-versie, waarbij de laatste wetenschappelijke inzichten een grote rol spelen. Ruim 4.000 Nederlandse basisscholen werken al met deze versie van Veilig Leren Lezen.

Waarom is Veilig Leren Lezen zo’n prettige en fijne methode? De belangrijkste redenen dat scholen voor Veilig Leren Lezen kiezen zetten we voor je op een rijtje:

  • Klanken en letters komen in verschillende woordcombinaties voor (waardoor het lezen echt als vaardigheid wordt aangeleerd en kinderen gedwongen worden te lezen, in plaats van goed woordbeelden te onthouden).
  • Er wordt gebruik gemaakt van een automatiseerlijn. Hierdoor lezen kinderen vlotter en kunnen ze sneller hele woorden en zinnen lezen.
  • Letters worden aangeleerd door te luisteren, te kijken, te schrijven, te voelen en te ordenen. Door deze verscheidenheid aan aanbiedingen wordt het makkelijker om letters te onthouden.
  • Er is een lijn geïntegreerd om ook aan woordenschat te werken. Woordenschat is een moeilijk vak waar veel basisscholen tegenaan lopen. In Veilig Leren Lezen worden nieuwe woorden aangeleerd.
  • Ook spelling is geïntegreerd in Veilig Leren Lezen, waardoor de methode breed in te zetten is.

Veilig Leren Lezen sluit dan ook om meerdere redenen heel goed aan op het begrijpend lezen dat vanaf groep 3 begint.

Veilig leren lezen in groep 3: begrijpend lezen oefenen kan pas na technisch lezen

Begrijpend lezen door de jaren heen

Vanaf groep 3 leren kinderen begrijpend lezen op de basisschool. We hebben de informatie over begrijpend lezen per groep geclusterd in aparte artikelen. Hieronder kun je een keuze maken.

Begrijpend lezen oefenen

Wil je oefenen met begrijpend lezen en je kind voorbereiden op de LVS-toetsen? Ben je op zoek naar manieren om de vaardigheden aan te scherpen en lezen met begrip meer vanzelfsprekend te laten zijn? Gebruik dan de oefenboeken van Educazione. Deze boeken zijn speciaal ontwikkeld voor ouders met kinderen op de basisschool. De grootste voordelen van deze oefenboeken op een rijtje:

  • Per leerjaar een eigen oefenboek, inclusief antwoorden;
  • De teksten en oefeningen zijn geschreven en opgesteld door professionals uit het onderwijs (leerkrachten, taalspecialisten en experts op het gebied van leesonderwijs);
  • Afwisselende teksten, waardoor je kind álle tekstsoorten voorbij ziet komen;
  • Uitgebreid oefenen met álle tekstverbanden die er zijn;
  • Oefenen voor de Leerling in Beeld-, IEP-, Dia- en Boom-toets;
  • Begrijpend lezen oefenen voor op de doorstroomtoetsen van groep 8;
  • Voorkom achterstanden op het gebied van begrijpend lezen door thuis te oefenen.

Wil je gratis begrijpend lezen oefenen met je kind? Maak dan kennis met het beste oefenmateriaal. Download hieronder de gratis werkbladen. We hebben twee setjes: werkbladen begrijpend lezen voor groep 3, 4 en 5 en werkbladen voor groep 6, 7 en 8.

Begrijpend lezen werkbladen voor groep 3, 4 en 5

Begrijpend lezen oefenen voor groep 3, 4 en 5

  • Maak kennis met het oefenmateriaal
  • 5 unieke teksten met oefeningen
Download gratis
Begrijpend lezen werkbladen voor groep 6, 7 en 8

Begrijpend lezen oefenen voor groep 6, 7 en 8

  • 2Maak kennis met het oefenmateriaal
  • 5 unieke teksten met oefeningen
Download gratis

Bekijk de oefenboeken per leerjaar

Wil je direct meer weten? Bezoek dan de pagina per leerjaar door de links hieronder te volgen: