Kinderen in Nederland halen steeds lagere scores voor rekenen, begrijpend lezen en spelling. De laatste jaren zakt Nederland steeds verder weg op de Europese lijst van landen waar kwalitatief goed onderwijs wordt gegeven. De zorgen zijn groot, want het onderwijs is ver onder de maat. De komende tien jaar wordt geen verbetering verwacht.

Als jouw kinderen op dit moment op de basisschool zitten, achten de experts de kans op een ommekeer zeer klein.

Geen leraar meer te vinden

Een van de grootste factoren die de slechte kwaliteit van het onderwijs verklaren is een tekort aan leerkrachten. Jarenlang is ervoor gewaarschuwd, maar pas onlangs is de overheid in actie gekomen. Hogere lonen en lagere werkdruk werden beloofd. Alleen de hogere lonen zijn gegeven, maar blijken niet voldoende om leraren aan scholen te verbinden.

Peperdure ZZP-leerkrachten zijn geen oplossing

Het tekort aan leraren in de Randstad verschilt van 1 tot wel 10 fte aan tekorten. Dat betekent 1 tot 10 fulltime leerkrachten en dus 1 tot 10 klassen waar geen leraar meer voor te vinden is.

Directies zitten met de handen in het haar en nemen zelfs peperdure zzp-leraren aan. Die vallen een paar dagen in en zijn dan weer vertrokken.

“Dat lost alleen tijdelijk het probleem op, maar voegt kwalitatief niets toe,” zegt Jan Berg, directeur van een basisschool in Noord-Holland. “Zo’n leraar heeft bovendien geen verbinding met een klas, kent de kinderen niet. Maar ja. Er is geen leraar meer te vinden die ik op vaste basis voor deze groep kan zetten.”

Onderwijsinspectie: taal- en rekenniveau van Nederlandse kinderen is zorgwekkend

De Onderwijsinspectie bezoekt jaarlijks vele scholen. Zij zijn geschrokken in wat zij aantreffen en geven zelfs aan dat het niveau “al twintig jaar aan het dalen is”.

Steeds meer basisscholen zijn zeer zwak.

RTL Nieuws: Forse toename in beoordeling basisscholen als “zeer zwak”

Steeds meer basisscholen worden door de Onderwijsinspectie als “zeer zwak” bestempeld. Dat betekent dat de school in kwestie het onderwijs niet op orde heeft, geen kwaliteit kan bieden en vaak ook geen veilig sociaal klimaat weet te realiseren.

BNR: Kwaliteit basisonderwijs gaat achteruit

Ten opzichte van andere landen is Nederland steeds verder aan het zakken op de Europese ranglijst van onderwijskwaliteit. Waar Nederland een jaar of tien geleden nog onderdeel uitmaakte van de top 5, samen met landen als Duitsland, Zweden en Finland, bungelt Nederland nu ergens onderaan, tussen Bulgarije en Roemenië.

“We hebben geen tijd meer voor taal en rekenen”

Een andere belangrijke reden dat het onderwijs achteruitgaat wordt door schooldirecteur Berg gezien in het feit dat er nauwelijks meer tijd is voor taal en rekenen. Er liggen veel maatschappelijke verwachtingen op het bord van de leraren. Berg somt op: “Digitale vaardigheden, ict en mediawijsheid is daar een groot voorbeeld van, maar ook moeten we twee uur in de week gym geven en moet er aandacht zijn voor burgerschap. Volgens mij zijn er nu zelfs weer plannen om het schoolzwemmen te verplichten. Gaat zo weer twee uur lestijd kosten.”

“Week van het Pesten, Dag van het Respect en Week van het Geld zijn een aanslag op onderwijstijd”

Ook de vele “weken van…” die het onderwijs overspoelen, houden de aandacht van het echte lesgeven af. Denk aan de Week van de Lentekriebels, de Week van het Geld, de Week van de Mediawijsheid, de Kinderboekenweek, de Week tegen het Pesten, de Week van het Rekenen, de Weken van de Nationale Voorleesdagen, de Week van het Verkeersexamen, de Gouden Weken, de Zilveren Weken, maar ook losse dagen, zoals de Dag van het Respect, Paarse Vrijdag en Nationale Complimentendag doen een flinke aanslag op de te besteden onderwijstijd.

“Leuke activiteiten, zinvol ook. Maar je kan je tijd maar één keer besteden.”

Schooldirecteur Berg: “Het zijn allemaal maatschappelijke verwachtingen. Scholen moeten steeds meer gaan opvoeden en dus verzanden we in allerlei weken. Leuke activiteiten, zeker, zinvol ook, maar je kan je tijd maar één keer besteden. Met vijf en een half uur les per dag kom je dan niet meer toe aan één uur rekenen, één uur taal en één uur spelling. Dat red je gewoon niet. We zien helaas dat leraren veel schrappen in hun roosters om aan die externe verwachtingen te voldoen.”

Geen tijd meer voor rekenen en taal vanwege andere activiteiten.

Kijk naar de kinderen

Bergs grootste wens is om alle extra verwachtingen overboord te kunnen zetten. “Kijk naar de kinderen,” zegt hij. “Want hebben die nu meer nodig dan pakweg dertig jaar geleden, toen ons onderwijs nog als voorbeeld werd gezien?” Hij doelt op twee zaken: goede lessen en een veilige leeromgeving. Volgens Berg zou de aandacht moeten liggen op het geven van taal en rekenen. Daarnaast werk je aan sociale vaardigheden en een veilig groepsklimaat. “Dat je dan af en toe een leuk uitstapje doet of een gastles geeft, is mooi meegenomen. Je normale onderwijs komt dan niet in de knel.”

Geen achterstanden meer

Ouders geven aan geen vertrouwen meer te hebben in de staat van het onderwijs. De lerarentekorten en volgepropte weekroosters met nietszeggende activiteiten staat hen niet aan. Kinderen lopen achterstanden op in het rekenen en begrijpend lezen, glijden af op spelling, maar weten wel alles over het geven van complimenten en kunnen wel uren gaan zitten luisteren naar klasgenoten die fragmenten voorlezen.

“Ik snap het niet. Mijn kind loopt achterstanden op bij rekenen en begrijpend lezen, maar moeten wel uren gaan zitten luisteren naar klasgenoten die mee willen doen aan de Voorleeskampioen…”

“Het is niet met elkaar te rijmen,” zegt Susan van de Wetering, moeder van Isaya (9 jaar) en Mayla (11 jaar). “Ik heb afgelopen jaren tien keer aan de bel getrokken, omdat mijn kinderen niet goed meekomen met rekenen en begrijpend lezen, maar er was nooit tijd voor. Ik ben zelf maar hulp gaan zoeken buiten de school. Ik wil niet dat mijn kinderen hun basisschooltijd verdoen en met een achterstand aan de middelbare school beginnen.”

“Ik heb bijles ingekocht.”

Zo denkt ook Amaya Mir erover. Zij is moeder van Ada en Kübra en heeft externe bijles ingekocht. “Ik doe het niet graag, want het is duur, maar de school van mijn kinderen schiet tekort. En dit is de derde school die mijn kinderen bezoeken. Het is schandalig dat er vaak geen leraren zijn en als die er dan zijn, dat er de hele dag geprogrammeerd moet worden! Ga gewoon lesgeven!”

Verdrietige ontwikkeling

Steeds meer ouders kiezen ervoor om hun kinderen externe hulp te geven. De meeste bijlesbureaus hebben zelfs wachtlijsten, zeker in de Randstad. Schooldirecteur Berg vindt het een verdrietige ontwikkeling. “Het is natuurlijk tenenkrommend dat ouders bijles gaan geven, omdat we het op school niet aankunnen. Dat is een tekortkoming, maar helaas zie ik op korte termijn geen verbetering. Er moeten echt drastische veranderingen komen.”

Hij snapt ouders als Amaya en Susan overigens wel. “Wat moeten die anders? Gaan zitten afwachten tot hun kinderen afgegleden zijn? Ik snap dat ze bijles regelen. Ik vind het alleen zo sneu voor die kinderen. Die kunnen na een schooldag zo nog een uur de boeken induiken, terwijl het zo belangrijk is om te ontspannen en te spelen.”

Geen achterstanden, geen stress en goede resultaten

Als je het ouders vraagt is het duidelijk wat ze willen. Amaya: “Geen achterstanden die niet nodig zijn en vooral goede resultaten. Of de resultaten die passend zijn bij mijn kind.”

Ook Susan denkt er zo over: “Ik wil voorkomen dat mijn kinderen achterstanden oplopen door iets waar ze zelf niks aan kunnen doen. Het mag niet zo zijn dat mijn kinderen niet leren rekenen en lezen, omdat er geen vaste leerkracht is. Bovendien wil ik van de stress af. Ze zijn nu steeds bang om een toets te moeten maken. Ik vind het verschrikkelijk.”

Oefenboeken in plaats van bijles

Een goed oefenboek helpt achterstanden bij kinderen te voorkomen en betere resultaten te behalen voor alle belangrijke vakken, zoals rekenen, begrijpend lezen en spelling. Een oefenboek kan thuis worden doorlopen, eventueel samen met een ouder. Je hoeft er de deur niet voor uit en houdt genoeg tijd over om lekker buiten te spelen of op een andere manier te ontspannen.

Uitval voorkomen met oefenboeken

Bureau Bijles biedt al vele jaren de beste oefenboeken aan. De oefenboeken worden opgesteld door leerkrachten en andere experts in het onderwijs en jaarlijks herzien naar nieuwe inzichten. Ze kunnen gebruikt worden voor alle toetsen, zowel de Leerling in Beeld-toetsen, de Cito-toetsen als de IEP-toets en de Route 8-toets. Ook methodetoetsen worden beter gemaakt, omdat de oefenboeken volledig aansluiten bij de lesstof op school.

Ben je geïnteresseerd in een oefenboek van Bureau Bijles? Klik dan op de links hieronder om naar de groep van je kind te gaan: