Wat leer je in groep 7?

Wil jij je kind helpen met leren in groep 7? Lees dan dit artikel. We vertellen je precies wat kinderen in groep 7 leren. Dat helpt jou om het overzicht te bewaren en ervoor te zorgen dat je kind niks tekort komt en geen achterstand oploopt.

We beginnen met de kernvakken en behandelen daarna zaakvakken. In het artikel geven we je regelmatig tips om het beste uit je kind te halen.

Mocht je nog vragen hebben, neem dan contact met ons op.

Doorgaande leerlijn van groep 6 naar groep 7

Bij wet is geregeld dat er een doorgaande leerlijn is door de hele school. Vanaf groep 1 tot en met groep 8 worden bepaalde doelen behandeld en deze dienen behaald te worden om door te kunnen stromen naar de volgende groep of het voortgezet onderwijs.

De doelen van groep 6 zijn dan ook een voorwaarde om aan groep 7 te kunnen beginnen. De belangrijkste vakken, de kernvakken, wegen hierbij  het zwaarst. De resultaten van deze vakken tellen dan ook mee bij  het schooladvies in groep 8. In  veel gevallen geven scholen ook al een voorlopig schooladvies in groep 7.

Technisch lezen in groep 7

In groep 7 dient het niveau AVI-E6 beheerst te worden door ene leerling. Als dat niet het geval is, omdat een leerling bijvoorbeeld nog op AVI-M6 of AVI-E5 leest, zal er extra op worden ingezet door school. Grote kans dat je dan als ouder ook thuis al aan het lezen  bent met extra oefenbladen.

Leerlingen kunnen hun technische leesvaardigheid altijd versterken door veel leeskilometers te maken. Hoe meer woorden en teksten zij lezen, hoe sterker zij hierin zullen worden.

Technisch lezen verschuift in groep 7 wel steeds verder naar de achtergrond. Er wordt nog wel gelezen, maar lang niet overal aan de hand van een methode. Dat komt omdat andere vakgebieden in groep 7 meer ruimte krijgen, zoals begrijpend lezen.

Begrijpend lezen

Begrijpend lezen is voor kinderen in groep 7 een heel belangrijk vak. Het gaat er namelijk om dat kinderen in staat zijn informatie tot zich te nemen, door teksten te lezen en er de belangrijkste punten uit te halen.

Begrijpend lezen als vak telt dan ook zwaar mee bij het schooladvies en wordt op de Cito-toetsen en Leerling in Beeld-toetsen uitgebreid bevraagd.

Tip: Begrijpend lezen kun je verbeteren door veel verschillende boeken en soorten boeken te lezen. Wissel een verhalend boek af met een informatief boek en laat je kind ook veel instructieteksten lezen.

Doelen voor begrijpend lezen in groep 7

Wat begrijpend lezen in groep 7 betreft hebben we een uitgebreid artikel geschreven dat hier dieper op in gaat. Globaal werken de kinderen in groep 7 aan de volgende doelen voor begrijpend lezen:

• Relaties leggen tussen algemene kennis en tekstuele informatie;
• Een tekst op kunnen delen (in inleiding, kern en slot);
• De structuur van teksten kunnen herkennen (een verhalende tekst heeft een andere opbouw dan een instructietekst);
• De hoofdgedachte van de tekst uit de tekst kunnen halen;
• Relaties leggen tussen zinnen en alinea’s door signaalwoorden te interpreteren;
• Samenvatten;
• Conclusies trekken.

Een groot deel van wat kinderen in groep 7 voor begrijpend lezen leren, valt samen met metacognitie, het leren leren. We behandelen dat onderwerp aan het einde van deze tekst uitgebreider.

Spelling en werkwoordspelling in groep 7

Kinderen in groep 7 vullen hun spellingregels uit groep 6 verder aan. Dit is afhankelijk van de lesmethode die de school gebruikt, maar over het algemeen krijgen kinderen deze regels in groep 7 aangeboden:

• Woorden met een apostrof (woorden bij meervoud of ’s avonds);
• Woorden met een koppelteken of trema (Noord-Europa en zeeën);
• Leenwoorden (Franse, Engelse en Italiaanse woorden die we hier ook gebruiken, zoals trottoir, musical en spaghetti).

Naast spelling van categoriewoorden is er ook in groep 7 aandacht voor werkwoordspelling.

Tip: In groep 7 wordt ook verder geoefend met werkwoordspelling. We hebben de regels nog een keer voor je op een rijtje gezet.

Tegenwoordige tijd

Ik = stam, Jij (achter het werkwoord) = stam, Een ander/ jij (voor het werkwoord) = stam + t. Bijvoorbeeld: Zij wordt ziek. Het hele werkwoord is ‘worden’, de stam (-en eraf) is ‘word’, dus er komt een ‘t’ bij.

Verleden tijd

Zwakke werkwoorden (werkwoorden die niet van klank veranderen)

Ik/ Een ander = stam + te of stam + de, Wij/ anderen (meervoud) = stam + ten of stam + den

+ te(n) = als de laatste letter van de stam in ’t ex-kofschip zit

+ de(n) = als de laatste letter van de stam niet in ’t ex-kofschip zit

Bijvoorbeeld: Hij antwoordde niet. Het hele werkwoord is ‘antwoorden’, de stam is ‘antwoord’, het is een ander, ‘antwoord’ eindigt op ‘d’, (niet ’t ex-kofschip) dus + de.

Bijvoorbeeld: Hij mixte gisteren. Het hele werkwoord is ‘mixen’, de stam is ‘mix’, het is ik, ‘mix’ eindigt op ‘x’ (wel ’t ex-kofschip), dus +te.

Sterke werkwoorden (werkwoorden die wel van klank  veranderen)

Je schrijft het woord zoals je het hoort.

Bijvoorbeeld: Hij zwom naar de overkant. Werkwoord is ‘zwemmen’, verleden tijd is ‘zwom’. Je schrijft het woord zoals je het hoort.

Voltooide tijd

Eindigend op ‘t’ of ‘d’ (als ze dat in verleden tijd, volgens ’t ex-kofschip, ook doen). Bijvoorbeeld: Ik heb gisteren gemixt.

Bijvoorbeeld: Hij heeft geantwoord.

Taalkundig en redekundig ontleden

In groep 7 gaat worden ook taalkundig en redekundig ontleden verder toegepast. Er komt weinig bij (meewerkend voorwerp), maar het wordt wel verdiept.

Taalkundige woordsoorten

• Lidwoorden: de, het en een;
• Zelfstandig naamwoord: huis, hok, hond;
• Bijvoeglijk naamwoord: het ‘bruine’ huis, de ‘zwarte’ jurk;
• Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord: de ‘fluwelen’ stoel, het ‘houten’ kistje;
• Voorzetsels: aan, achter, bij, op, enz.;
• Telwoorden: twee, drie, negentien, enz.;
• Voegwoorden (dit zijn woorden die zinnen aan elkaar voegen): het is koud ‘en’ het regent; we dragen een jas ‘omdat’ het fris is.
• Voornaamwoorden (woord dat naar iets of iemand verwijst): het papier ‘dat’ daar ligt; de computer ‘die’ stuk is.
• Werkwoorden: lopen, zwemmen, zagen, zeuren.

Redekundige begrippen:

• Onderwerp = wie of wat + persoonsvorm;
• Persoonsvorm = één werkwoord dat direct voor of achter het onderwerp staat;
• Werkwoordelijk gezegde = alle werkwoorden die in een zin zitten;
• Lijdend voorwerp = wie of wat + onderwerp + gezegde?
• Naamwoordelijk gezegde = koppelwerkwoord en naamwoordelijk deel.
• Meewerkend voorwerp = wie werkt er mee? (aan/voor wie + persoonsvorm + onderwerp (en eventuele andere werkwoorden)

Woordenschat

Een grote woordenschat draagt bij aan de verdere ontwikkeling van kinderen. Het helpt ze kennis op te doen, begrijpend lezen te versterken, maar zorgt er ook voor dat ze nog sneller nieuwe woorden aanleren. Immers is de aanwezige woordenschat al zo groot, dat er makkelijker nieuwe woorden aan kunnen worden opgehangen.

Er zijn duidelijke regels opgesteld over de woordenschatontwikkeling op de basisschool. Leerkrachten bieden woorden aan buiten de reguliere taalles om, zoals bij zaakvakken (aardrijkskunde, geschiedenis, natuur en techniek) of tijdens projecten.

In de meeste klaslokalen zijn wel sporen te vinden van de ontwikkeling van woordenschat. Er hangen posters met woorden aan de muur, vaak door de leerlingen zelf samengesteld, of er zijn paraplu’s en andere werkwijzen zichtbaar waarmee tegemoet wordt gekomen aan de woordenschatontwikkeling van kinderen in groep 7.

Mondeling (taal)onderwijs

Ook het mondeling (taal)onderwijs komt in groep 7 aan bod. Dit is te merken aan de wijze waarop kinderen spreekbeurten moeten houden, een boekenkring doen of op een andere manier het woord moeten richten tot hun klasgenoten.

Doelen die mondeling onderwijs heeft zijn, kort samengevat, de volgende:

• Leren informatie te verwerken uit gesproken taal’
• Informatie kunnen weggeven in een verslag, uitleg of instructie;
• Discussies kunnen voeren op basis van argumenten;
• Informatie kunnen beoordelen.

Tip: Voer regelmatig gesprekken met je kind en ga dan ook de diepte in over het voeren van een gesprek. Laat zien wanneer je zelf argumenten gebruikt, een mening hebt of feiten benut.

Rekenen en wiskunde in groep 7

In groep 7 gaat rekenen meer de kant van wiskunde op, zonder dat het onder die naam op het rooster staat. Groep 7 gaat verder met de belangrijkste domeinen. Dat ziet er als volgt uit.

Optellen en aftrekken

Waar in groep 6 nog gerekend werd tot 100.000, wordt er in groep 7 tot en met 1.000.000 gerekend. Kinderen gaan het cijferend optellen en aftrekken kolomsgewijs doen, waarmee ze tijd besparen zonder in te leveren op inzicht. Bovendien wordt in groep 7 een rekenmachine verkend.

Vermenigvuldigen en delen

Ook het vermenigvuldigen en delen gaat in groep 7 een stapje verder. De te vermenigvuldigen sommen zijn groter en niet meer uit het hoofd te doen. Voor vermenigvuldigen en delen komt dan ook kolomsgewijs rekenen kijken. Leerlingen maken tabellen en staartdelingen om tot antwoorden te komen, zonder het inzicht te verliezen.

Tip: Kolomsgewijs rekenen is misschien even wennen, maar oefening baart kunst. Herhalen is het sleutelwoord.

Verhoudingstabellen en verhoudingen

De kracht van verhoudingstabellen gaat een belangrijke en vooraanstaande rol spelen in groep 7. Kinderen gebruiken de verhoudingstabellen niet alleen om te rekenen met breuken, maar juist om andere verbanden op te lossen. Verhoudingen spelen bijvoorbeeld ook een rol bij sommen met procenten.

Breuken en kommagetallen

In groep 7 worden breuken opgeteld, afgetrokken en vermenigvuldigd (met hele getallen). Er kan ook een veelvoud worden berekend van een breuk. Dus 10 x 2/3 =, bijvoorbeeld. Er wordt vaak een link gelegd met inhoud (liters) of gewichten (kilogrammen) om de werking van breuken inzichtelijk te maken.

Aan het einde van groep 7 moeten kinderen breuken en kommagetallen naar elkaar kunnen omzetten. Ze weten dan dat 1/2 hetzelfde is als 0,5.

Procenten

Nieuw in groep 7 is het rekenen met procenten. Die wordt binnen de kortste keren aan het rijtje breuken en kommagetallen toegevoegd, omdat er een duidelijk verband is. Kinderen leren bijvoorbeeld dan 1/2 en 0,5 ook 50% is. Zij rekenen met procenten kortingen, rentes en winsten uit. Een van de strategieën is om een procent om te zetten naar een breuk, want het rekenen met breuken gaat ze makkelijker af.

Tip: Leg altijd het verband tussen procenten met kommagetallen en breuken. Dit zal helpen te automatiseren.

Meetkunde

Het metrieke stelsel wordt in groep 7 uit de kast getrokken en verdiept zich. Alle maten, gewichten en inhouden moeten moeiteloos kunnen worden toegepast en uitgerekend, zodat oppervlakte en inhoud berekenen geen enkel probleem meer zijn.

Rekenen met tijd en geld

Ook het rekenen met tijd en geld krijgt in groep 7 nog plaats. Er wordt weinig nieuws meer aangeboden ten opzichte van groep 6.

Thuis oefenen met taal en rekenen in groep 7

Ook al zijn er kerndoelen en leerlijnen, geen enkel kind ontwikkelt zich op dezelfde manier. Laat staan in hetzelfde tempo. Toch kan het zijn dat je je zorgen maakt over de ontwikkeling van je kind en wil je voorkomen dat je kind afzakt of een achterstand oploopt.

Bureau Bijles heeft een uitgebreid oefenpakket samengesteld voor kinderen in groep 7 en hun ouders. In dit oefenpakket wordt gewerkt aan alle doelen die een kind moet beheersen aan het einde van groep 7. Het oefenpakket helpt om voor te bereiden op de belangrijkste toetsen van groep 7, maar ook om inzicht te krijgen in wat kinderen moeten kunnen.

Wereldoriëntatie

Voor wereldoriëntatie gebruiken de meeste scholen een lesmethode. Er is verschil in lesmethodes. Zo zijn er methodes die in één keer alles aanbieden en waarbij je in het natuurkundige thema vulkanen ook een stuk geschiedenis en aardrijkskunde meepakt, maar er zijn ook methodes die elk vak los aanbieden. Je hebt dan een losse methode voor geschiedenis, aardrijkskunde en natuur en techniek. Blink is bijvoorbeeld zo’n methode.

Inhoudelijk komen de volgende onderwerpen bij de zaakvakken voorbij.

Geschiedenis

In de bovenbouw wordt met tijdvakken gewerkt. De tijdvakken zijn onderverdeeld in thema’s, zoals Willem van Oranje en de Tweede Wereldoorlog. In groep 7 komen veelal de volgende tijdvakken aan bod: tijd van steden en staten, tijd van ontdekkers en hervormer en tijd van regenten en vorsten.

Let wel: het kan zijn dat scholen ervoor kiezen de geschiedenislessen van groep 7 al in groep 6 aan te bieden of deze te mixen. Daar zijn scholen vrij in. Welk is afgesproken dat al deze tijdvakken aan het einde van de basisschoolperiode behandeld en besproken moeten zijn.

Aardrijkskunde

Waar in groep 5 en 6 vaak nog werd geleerd over de eigen omgeving en Nederland, zal groep 7 zich meer richten op Europa. Wat aardrijkskunde betreft komen dan de volgende thema’s aan bod:

• Tropische regenwouden
• Vulkanen en aardbevingen
• Wereldbevolking en wereldgodsdiensten
• Klimaten en klimaatbeheersing
• De Europese Unie

Natuur en techniek

In groep 7 gaat natuur en techniek over de volgende thema’s:

• Planten, dieren, schimmels en bacteriën
• Voedselkringlopen
• Werking van de bloedsomloop;
• Stroom;
• Voortplanting van planten;
• Seizoenen en het weer;
• Constructies (zoals van een piramide);
• Ritme van dag en nacht.

Creativiteit en expressie

Naast voor de kernvakken en zaakvakken zal ook in groep 7 ruimte gegeven worden voor de creatieve ontwikkeling en expressie.

Creativiteit

Tekenen, knutselen en schilderen zullen in het vak creativiteit terugkomen in groep 7. Er wordt gewerkt met materialen en instrumenten. Het kan ook zijn dat er wordt geëxperimenteerd met klei, ecoline of de drukpers en gutsen.

Expressie

Kinderen in groep 7 krijgen op het gebied van expressie les in dans, muziek en drama. Dit kunnen lessen van de eigen leerkracht zijn, maar hier kan ook een vakdocent voor zijn aangetrokken.

Bewegingsonderwijs

Per week krijgen kinderen in groep 7 twee uur bewegingsonderwijs. Zij leren zowel sport en spel. Dat betekent dat ringzwaaien en touwklimmen wordt afgewisseld met een potje trefbal of korfbal. Kinderen leren de regels kennen van enkele sporten, leren spelen in teamverband en worden getraind in sportief gedrag.

De meeste scholen  gebruiken vakleerkrachten voor gym, maar er zijn ook veel leerkrachten die zelf over een aantekening beschikken en les in bewegingsonderwijs mogen geven.

Bewegingsonderwijs is vaak onderdeel van lichamelijke opvoeding.

Engels

Het kan zijn dat groep 7 het eerste jaar is waar Engels wordt gegeven, maar het kan ook zijn dat de school hier al eerder mee is begonnen. Steeds vaker beginnen scholen al in groep 1/2 met het geven van Engels.

Het vak wordt meestal met een lesmethode aangeleerd en behandeld items als je eigen omgeving, jezelf voorstellen, naar de supermarkt of op vakantie.

Verkeer

In groep 7 wordt het verkeersexamen afgenomen. Dit is een examen in samenwerking met VVN (Veilig Verkeer Nederland). Kinderen krijgen eerst een theoretisch verkeersexamen. Als zij hiervoor geslaagd zijn, mogen zij mee doen aan het landelijke praktische verkeersexamen. Hiervoor wordt van tevoren een fietskeuring gehouden. Doorgaans wordt ook de route gedeeld, zodat kinderen kunnen oefenen.

Metacognitie (leren leren)

Bij het leren leren gaat het erom dat kinderen begrijpen wat er voor nodig is om te studeren en te leren. Waar metacognitie voorheen weinig aandacht kreeg, geven steeds meer scholen hier gericht les in. Ze bereiden kinderen er onder andere mee voor op het voortgezet onderwijs, maar uiteraard zijn de voordelen ervan ook al op de basisschool te merken.

Bij metacognitie leren kinderen verbanden te leggen, te memoriseren (onthouden, zoals leren voor ene toets), te plannen, te monitoren of alles goed gaat, zichzelf te overhoren (te toetsen) en te corrigeren indien nodig. Tot slot leren kinderen kritisch te kijken naar wat ze gedaan hebben. Ze zitten daarbij vooral op het proces en niet op het product (dat betekent dat wanneer ze een muurkrant moesten maken er vooral gekeken werd naar hoe ze dat gedaan hebben, in plaats van wat er inhoudelijk op die muurkrant staat).

Tip: Vaak hebben kinderen in groep 7 een spreekbeurt of boekenbeurt. Dat zijn de ideale gelegenheden om metacognitie ruimte te geven.

Samen oefenen voor groep 7

Groep 7 is een belangrijk jaar. Het is het jaar voor groep 8 en in dit jaar worden veel belangrijke toetsen afgenomen. De vaardigheden worden aangevuld met nieuwe strategieën op het gebied van rekenen en begrijpend lezen. Ook spelling wordt lastiger vanwege het gebruik van werkwoordspelling en ontleden.

Kan jouw kind een extra zetje gebruiken in groep 7? Dan heeft Bureau Bijles een uitgebreid oefenpakket voor je. Het is samengesteld door een team van leerkrachten en professionals uit het onderwijs en komt tegemoet aan alles wat in groep 7 aangeleerd moet worden. Voor de prijs van anderhalf uur bijles haal je dit complete pakket zelf in huis. Je kunt het het hele jaar door inzetten.